Wat is bacteriofaagtherapie?

Bacteriofaagtherapie is het gebruiken van bacteriofagen om bacteriële infecties te behandelen.

Bacteriofagen (of fagen in kort) zijn virussen die alleen bacteriën kunnen infecteren en vernietigen. Wanneer de faag een specifieke bacteriecel herkent zal het zich hechten aan deze cel, hierna wordt het genetisch materiaal van de faag geïnjecteerd in de bacteriecel en neemt de faag de controle van de bacteriecel over om meer fagen te maken. Hierna wordt de bacteriecel vernietigd waardoor de nieuw geproduceerde fagen vrijkomen en het proces zich herhaalt tegen de specifieke bacterie met de nieuw geproduceerde bacteriofagen.

Waarom is faagtherapie nodig?

Antibiotica zijn en blijven de standaard voor het behandelen van bacteriële infecties, hiermee worden jaarlijks miljoenen levens gered. Maar, door het overmatig gebruik van antibiotica worden steeds meer bacteriën resistent tegen deze antibiotica. Nu zijn de schattingen dat er wereldwijd meer dan 1 miljoen mensen per jaar overlijden aan antibioticum resistente bacteriën en dat dit zal oplopen tot 10 miljoen in het jaar 2050 mits er geen oplossingen of alternatieven gevonden worden. Ook zullen er steeds meer mensen in hun dagelijkse leven te maken krijgen met chronische infecties die veroorzaakt worden door deze bacteriën, waardoor veel leed wordt veroorzaakt. Het is daarom van noodzaak dat er nu alternatieven voor antibiotica ontwikkeld worden. 

Wat zijn de voordelen en nadelen van faagtherapie?

Vergeleken met antibiotica hebben bacteriofagen het voordeel dat ze erg specifiek zijn tegenover bacterietypes, ook kunnen fagen bacteriën doden die resistent zijn tegen antibiotica. 

Omdat fagen zo specifiek voor bepaalde bacteriën zijn betekend het dat:

• ze geen menselijke cellen kunnen infecteren en daardoor onschadelijk zijn voor de patiënt;

• ze de nuttige bacteriën in onze darmen niet doden, waardoor ze minder bijwerkingen hebben dan antibiotica

• ze zich reproduceren in de bacteriecellen die ze doden, waardoor het medicijn zich op de plaats van infectie kan vermeerderen.

• de juiste bacteriofaag uitgezocht moet worden voor iedere individuele infectie. Dit duurt daarom langer. 

Zijn er beperkingen aan faagtherapie?

De specificiteit van fagen is een groot voordeel, maar het brengt ook uitdagingen voor faagtherapie. De juiste faag vinden voor een specifieke bacterie-(infectie) kan lastig en tijdrovend zijn, dit is waarom wij met de Fagenbank een startcollectie van gekarakteriseerde bacteriofagen hebben aangelegd en binnen de financiële mogelijkheden bezig zijn om deze verder uit te breiden. Echter, de grootste uitdaging momenteel is om aan de medische regels te voldoen. Samen met onze medische partners wordt er achter de schermen hard gewerkt om dit mogelijk te maken.

Hoe wordt faagtherapie toegediend?

De bacteriofagen tijdens faagtherapie kunnen op meerdere manieren worden toegepast, afhankelijk van de soort- en de locatie van de bacteriële infectie. Hoe directer de fagen kunnen worden aangebracht op de infectie, hoe beter. De meest voorkomende methoden zijn:

• Oraal: De fagen worden soms via de mond ingenomen in de vorm van een drankje of een spray. De fagen worden dan door het spijsverteringsstelsel met maagzuurremmers opgenomen in het bloed. Via een spray kunnen fagen in de longen worden toegediend.
  

• Nasaal: De fagen worden via de neus toegediend, meestal in de vorm van een spray of druppels. Deze methode is effectief voor lokale werking in de neus of om snel in de bloedbaan opgenomen te worden via het neusslijmvlies.

• Topicaal: De fagen worden rechtstreeks op de huid of slijmvliezen aangebracht, dit kan door middel van crèmes, zalven of gels. Dit wordt vaak gebruikt voor de lokale behandeling van huid- of slijmvliesproblemen.